Diyabet Hastaları İçin Acil Durum Rehberi: Hipoglisemi ve Hiperglisemi
Diyabet hastalarında aniden gelişebilecek şeker komalarında (hipoglisemi ve hiperglisemi) ilk yardım ve ambulans çağırma kriterleri.
💡Key Takeaways
- Hipoglisemi (Düşük Şeker): Titreme, terleme ve bilinç bulanıklığı acil müdahale gerektirir.
- Hiperglisemi (Yüksek Şeker): Aşırı susama, sık idrara çıkma ve nefeste aseton kokusu tehlike işaretidir.
- Diyabetik Ketoasidoz: Hayatı tehdit eden bu durumda zaman kaybetmeden ambulans çağrılmalıdır.
- Acil Çanta: Diyabet hastaları glukagon iğnesi ve şeker ölçüm cihazını yanlarından ayırmamalıdır.
Diyabet (şeker hastalığı), dünya genelinde ve ülkemizde milyonlarca insanı etkileyen kronik bir rahatsızlıktır. Türk Diyabet Cemiyeti verilerine göre, diyabetin düzenli takibi hayati önem taşır. Düzenli takip ve tedavi ile yönetilebilir olsa da, kan şekerindeki ani düşüşler (hipoglisemi) veya yükselişler (hiperglisemi) hayati tehlike oluşturan acil durumlara yol açabilir. Bu rehberde, diyabet kaynaklı acil durumlarda belirtileri nasıl tanıyacağınızı ve ne zaman profesyonel yardım isteyeceğinizi ele alıyoruz.
Hipoglisemi (Düşük Kan Şekeri) Nedir?
Kan şekerinin 70 mg/dL'nin altına düşmesi durumudur. Genellikle insülin dozunun fazla gelmesi, öğün atlama veya aşırı egzersiz sonucu gelişir. En hızlı gelişen ve en tehlikeli durumlardan biridir.
Belirtileri Nelerdir?
- Erken Belirtiler: El titremesi, soğuk terleme, ani açlık hissi, çarpıntı.
- İlerleyen Belirtiler: Baş dönmesi, odaklanma sorunu, asabiyet, konuşma bozukluğu.
- Ciddi Belirtiler: Bilinç kaybı, nöbet geçirme (havale).
İlk Yardım Nasıl Olmalı?
- Bilinç Açıksa: Hastaya hemen 15-20 gram hızlı emilen şeker (4-5 adet küp şeker, yarım bardak meyve suyu) verin. 15 dakika bekleyip şekeri ölçün, yükselmezse tekrarlayın.
- Bilinç Kapalıysa: Asla ağızdan bir şey vermeyin, boğulmaya neden olabilirsiniz. Varsa glukagon iğnesini yapın ve hemen 112 Acil Servis veya Nova Ambulans'ı arayın.
Hiperglisemi (Yüksek Kan Şekeri) ve Diyabetik Ketoasidoz
Kan şekerinin uzun süre yüksek seyretmesi (genellikle 250 mg/dL üzeri) sonucu vücudun enerji için yağları yakmaya başlaması ve kanda asit (keton) birikmesidir. Bu durum Diyabetik Ketoasidoz (DKA) olarak adlandırılır ve yoğun bakım gerektiren ciddi bir tablodur.
Belirtileri Nelerdir?
- Aşırı susama ve ağız kuruluğu.
- Sık idrara çıkma.
- Nefeste meyvemsi koku (aseton kokusu).
- Mide bulantısı, kusma ve karın ağrısı.
- Hızlı ve derin nefes alıp verme.
- Bilinç bulanıklığı ve koma hali.
Ambulans Ne Zaman Çağrılmalı?
Diyabet hastası bir yakınınız varsa, aşağıdaki durumlarda kendi imkanlarınızla hastaneye gitmeye çalışmak yerine profesyonel ambulans desteği almanız hayati önem taşır:
- Bilinç Kapalıysa veya Bulanıksa: Hasta sorulara mantıklı cevap veremiyor veya uyandırılamıyorsa.
- Nöbet Geçiriyorsa: Şeker düşüklüğüne bağlı kasılmalar varsa.
- Glukagon İğnesine Yanıt Yoksa: İğne yapılmasına rağmen 15 dakika içinde bilinç açılmadıysa.
- Sürekli Kusma Varsa: Hasta ağızdan sıvı alamıyor ve su kaybı yaşıyorsa.
- Derin ve Hızlı Solunum: Vücut asit dengesinin bozulduğuna işarettir.
Nova Ambulans ile Diyabetik Acil Durumlarda Güvendesiniz
Diyabet kaynaklı acil durumlar, evde müdahale sınırlarını aştığında tam donanımlı bir ambulans ve uzman sağlık ekibi gerekir. Nova Ambulans ekipleri, kan şekeri ölçümü, damar yolu açılması ve gerekli acil ilaç tedavilerini olay yerinde başlatarak hastanın güvenle en yakın sağlık kuruluşuna naklini sağlar.
Unutmayın; diyabetle yaşamda eğitim ve farkındalık hayat kurtarır. Acil durum çantanızı hazır tutun ve belirtileri asla görmezden gelmeyin.
İlginizi Çekebilir: Kalp Krizi Belirtileri Nelerdir? İlk Müdahale Hayat Kurtarır