Nöbet ve Havalede Ambulans Ne Zaman Çağrılmalı?

Nöbet veya halk arasında sıkça kullanılan adıyla havale, özellikle çocuklarda aileler için son derece korkutucu bir tablodur. Kısa süren bazı nöbetler basit ve iyi huylu olabilirken, bazıları hayati risk taşıyabilir. Bu yazıda, nöbet ve havale durumlarında ne zaman ambulans çağırmanız gerektiğini ve beklerken neler yapabileceğinizi anlatıyoruz.

Nöbet ve Havale Nedir?

• Nöbet: Beyindeki ani ve kontrolsüz elektriksel boşalmaların yol açtığı, bilincin ve hareketlerin geçici olarak değiştiği durumdur.
• Havale: Genellikle yüksek ateşe bağlı olarak çocuklarda görülen nöbetleri tarif etmek için kullanılır.

Her nöbet, mutlaka hayati risk anlamına gelmese de, ilk kez yaşanıyorsa veya uzun sürüyorsa ciddiye alınmalıdır.

Ne Zaman 112’yi Aramalısınız?

Aşağıdaki durumlardan biri bile varsa gecikmeden 112’yi arayın:

• Nöbet 5 dakikadan uzun sürüyorsa veya nöbetler peş peşe geliyorsa
• Nöbet sonrası hasta hâlâ uyanmıyor, solunumu düzensiz veya çok yavaşsa
• Nöbet sırasında hasta morarıyor, nefes almıyor gibi görünüyorsa
• Nöbet, başına darbe alınması, yüksekten düşme veya kaza sonrası başladıysa
• İlk kez nöbet geçiriyorsa (özellikle çocuklarda)
• Gebe bir kişide veya bilinen ciddi kalp/şeker hastalığı olan birinde nöbet geliştiyse

Bu tablo, profesyonel acil sağlık değerlendirmesi gerektirir.

Ambulans Beklerken Ne Yapmalısınız?

Nöbet sırasında yapılması ve yapılmaması gerekenler hayati önem taşır:

• Hastayı yan pozisyona getirmeye çalışın; dili geriye kaçmasın, kusmuk soluk yoluna gitmesin.
• Etrafındaki sert ve keskin eşyaları uzaklaştırın; başına yumuşak bir destek koyun.
• Giysilerini boğaz çevresinden gevşetin.
• Ağzına kesinlikle bir cisim sokmayın, dilini ısırmasını engellemek için herhangi bir şey yerleştirmeyin.
• Nöbetin süresini ve şeklini (kol-bacak hareketleri, göz devrilmesi, morarma) mümkünse not alın veya video çekin; bu bilgiler hekim için değerlidir.

Nöbet sona erdiğinde hasta uykulu olabilir; sakin bir ortamda nefesini ve rengini izleyin.

Özel Ambulansın Rolü Nedir?

Hayati risk şüphesinde 112 her zaman ilk tercihtir. Ancak:

• Nöbet sonrası ileri tetkik ve takip için planlı nakil gerekiyorsa,
• Doktorunuz “gözetimli bir taşıma daha güvenli olur” diyorsa,
• Özellikle uzak merkezlere veya şehirlerarası nakil planlanıyorsa,

özel ambulans devreye girebilir. Özel ambulans ekipleri, yolda olası tekrar nöbet durumuna karşı ilaç ve ekipmanla hazırlıklı olur.

---

Nöbet ve havale durumları her aile için endişe vericidir; ancak doğru adımları bilmek panik yerine kontrollü hareket etmenizi sağlar.
Şüphe duyduğunuz her durumda 112’den destek alın; planlı nakil ve özel durumlar için Nova Ambulans ekibi yanınızdadır.

Sıkça Sorulan Sorular

Basit ateşli havale ile epileptik nöbet arasındaki farkı evde anlayabilir miyim?

Evde, yalnızca tabloya bakarak bu ayrımı kesin şekilde yapmak çoğu zaman mümkün değildir. Bu nedenle özellikle ilk nöbet, uzun süren nöbet veya sonrası toparlamanın geciktiği durumlarda mutlaka acil tıbbi değerlendirme gerekir.

Nöbet sırasında hastanın ağzına bir şey koymak doğru mu?

Hayır; kaşık, bez, parmak veya herhangi bir cisim koymak diş kırığı, hava yolu tıkanması ve ek yaralanmalara yol açabilir. En doğrusu, hastayı yan pozisyona getirmek, başını korumak ve hava yolunun açık kalmasını sağlamaktır.

Nöbet sonrası hastayı uyandırmaya çalışmalı mıyım?

Nöbet sonrasında kısa süreli uyku ve sersemlik hali sık görülür ve tek başına kötü bir işaret değildir. Ancak solunumunda bozulma, belirgin asimetri, tekrar nöbet veya çok uzun süren bilinç kapalılığı varsa gecikmeden 112’yi aramak gerekir.